Ezber Kalıpları

No

Yerleşik bakış açısı’nın geçerli olması için gereken

Ön Koşul(lar)

Operatör

Ortaya çıkabilecek

Bakış Açı(lar)ı

1

1.   Eğer tüm seçenekler hakkında bilgi sahibi

2.   Eğer bu seçeneklere erişebilir durumda

3.   Eğer bu seçeneklerden birisine bağımlılığı oluşmamış

İSE

Yerleşik bakış açısı: Müşteri kraldır[1]

DEĞİL İSE

Farklı bakış  açısı: Müşteri kral (gibi) olmayıp, bildikleri, erişebildikleri ya da alıştıkları ile yetinmek zorundadır. Bu koşuullar dikkate alınmadan müşterinin her isteğinin yerine getirilmesi doğru olmayabilir.

2

1.   Eğer demokratik yönetim yerine otoriter yönetim biçimi tercih edilir

2.   Eğer uzlaşma, gereksiz zaman kaybı olarak görülür

3.   Eğer toplumu oluşturan bireyler, okul, aile ve sosyal çevre tarafından “doğruların tek olduğu” yolunda eğitilir ve farklı fikirlerin tartışılmasını doğrulardan sapma olarak görürler

İSE

Yerleşik bakış açısı: Koalisyonlardan kaçınılmalıdır.

DEĞİL İSE

Farklı bakış  açısı: Farklı doğrulara sahip kesimlerin uzlaşı arayışlarının doğası gereği yavaş icraat yapan, ama oy verenlerin tercihleriniin de olabildiğince fazlasını temsil edecek bir hükümet ancak koalisyonlar yoluyla kurulabilir. Tek doğrululuk ile demokrasi bağdaşmaz.

3

Eğer ahlak’ın ne olup  ne olmadığı konusunda aklın işletilmesi gereksiz

İSE

Yerleşik bakış açısı: Dindar olmadan ahlaklı olunamaz.

DEĞİL İSE

Farklı bakış  açısı: “Huylar”  anlamındaki “ahlak”, yemek, iletişim, ticaret, eylem-söylem vd gibi huyların bütününü ifade eder; bu huylar, dolayısıyla da ahlak, din kavramından bağımsız olarak da iyi ya da kötü olabilir. 

4

Eğer doğru’lar ancak bazı dersler için değişken, diğerleri için mutlak

İSE

Yerleşik bakış açısı: Sorgulama ve yaratıcılık her derse uygulanamaz.

DEĞİL İSE

Farklı bakış  açısı: Tüm ders konuları sorgulanabilir; çünkü tüm doğru’lar ancak belirli koşullar altında geçerlidir. Ayrıca, her konu sorgulandıkça, sadece öyle varsayıldığı için kabul edilen  doğrular dahi bu defa kanıta dayalı doğrular haline gelebilirler.